|
Opis / występowanie:
Jest to chyba jeden z najsłynniejszych kamieniołomów
Dolnego Śląska, a swoją sławę zawdzięcza położeniu, bowiem ulokowano go
na samym grzebiecie Gór Izerskich na wysokości 1020-1080m. Kopalnia
odkrywkowa "Stanisław" była najwyżej położonym obiektem górniczym w
Polsce a także w tej części Europy. Aktualnie wyrobisko jest nieczynne,
choć nadal stoi tam część budynków pilnowana przez stróża.
Przedmiotem eksploatacji była tutaj żyła mlecznego kwarcu, która
wypełniająca strefę dyslokacyjną o rozciągłości SW-NE, długości ok 10 km
oraz miąższości 60-200 m. Wydobywany tutaj kwarc mleczny był przerabiany
na miejscu w niewielkim zakładzie, a następnie trafiał do odbiorów -
głównie hut. Część materiału przerabiano na mączkę kwarcową, a najgorsze
jakościowo partie używano jako kruszywa drogowe - do dziś spotykane na
wielu leśnych drogach w okolicy Szklarskiej-Poręby.
W otoczeniu żyły kwarcowej spotykamy głównie 2 typy skał: od NW są to
gnejsy izerskie, a od SE hornfelsy, niekiedy z resztkami pierwotnych
łupków łyszczykowych. W najbliższy sąsiedztwie żyły skały te są silnie
przesycone krzemionką (skwarcowane). W obrębie hornfelsów występują
wkładki smużystych jasnoszarych lub zielonkawoszarych skał
wapienno-krzemianowych - skarnów. Te ciekawe i niezbyt pospolite skały
składają się głównie z minerałów zawierających wapń (diopsyd, wezuwian,
wollastonit, granaty, kalcyt, fluoryt). Z nimi także związane jest
występowanie minerałów, czasami o prawidłowo wykształconych kryształach
wypełniające pustki. Opisywano stąd apofyllit, tremolit, fluoryt oraz
stilbit, którego nagromadzenia w postaci kilkucentymetrowych druz
trafili studenci geologii UWr podczas wycieczki terenowej w 2013r.
Najpopularniejszym minerałem jest jednak wollastonit, którego igiełkowe
kryształy tworzącą białe, masywne skupienia promienistych zrostów.
Występowanie ciekawych minerałów jest także związane ze skałami żyłowymi
tnącymi hornfelsy i skarny (aplity, pegmatyty, granity). W tych skałach
zbudowanych głównie z kwarcu, skaleni i w mniejszym stopniu biotytu i
muskowitu notowano takie minerały jak: turmalin, epidot, topaz, fluoryt,
przezroczysty albit, hornblendę, zeolity a także minerały ziem rzadkich
(monacyt, ksenotym).
Pomimo tej dość licznej listy minerałów, kopalnia Stanisław w środowisku
zbieraczy minerałów jest znana przede wszystkim z okazów kwarcu. W
obrębie żyły znajdowane był pustki wypełnione szczotkami krystalicznymi
o dość pokaźnych rozmiarach. Także pojedyncze kryształy osiągały
niekiedy rozmiary kilkudziesięciu centymetrów. Najczęściej był to kwarc
mleczny, jednak w mniejszych skupieniach trafiał się czysty kryształ
górski czy kwarc różowy a wyjątkowo rzadko znajdowano okazy słabo
wybarwionego ametystu.
Poza oczywistymi walorami geoturystycznymi i kolekcjonerskimi kopalnia
na Izerskich Garbach jest ciekawą atrakcją turystyczną o nietypowym
krajobrazie i wspaniałych widokach na pasmo Karkonoszy i Góry Izerskie
wraz z Przedgórzem. Dojście do kopalni możliwe jest szlakami ze
Szklarskiej Poręby oraz Rozdroża Izerskiego. Przed wejściem do
wyrobiska, należy odwiedzić stróża, który raczej nigdy nie robił
problemów ze wpuszczeniem.
__________________________________________________________________________________________________
|
