Minerały rzadko kiedy w przyrodzie występują w postaci pojedynczych ładnie wykształconych kryształów, zazwyczaj wiele kryształów występuje obok siebie tworząc różne skupienia (zwane także agregatami). Skupienie można podzielić na takie, w których występuje więcej minerałów (skupienia niejednorodne) oraz zbudowane z jednego minerału (skupienia jednorodne). Do tych pierwszych należą np. skały, natomiast drugie tworzą same minerały. Jest to jedna z ważnych cech diagnostycznych, bowiem pewne minerały są do siebie bardzo podobne (barwa, rysa, twardość, połysk) i można je rozróżnić na podstawie skupienia w jakim występuje (niektóre minerały występują tylko w określonych, charakterystycznych skupieniach).

Do podstawowych form występowania minerałów należą:

Skupienia zbite, masywne, ziarniste - są to skupienie w których kryształy nie mają wykształconych ścian własnych, każdy kryształ styka się z innym tworząc zbita i zwartą masę. W takich skupieniach kryształ można nazwać ziarnem, i ze względu na wielkość wyróżnia się skupienia gruboziarniste, drobnoziarniste itp. W przypadku gdy ziarna są bardzo małe, a całość niezbyt spójna skupienie takie można nazwać ziemistym. Wśród skupień zbitych można także wyodrębnić skupienia włókniste, gdzie kryształy tworzą cienkie podłużne włókna ułożone równolegle, oraz skupienia pilśniowe zbudowane także z kryształów "włóknistych" lecz o chaotycznym ułożeniu.

Druzy, szczotki krystaliczne - są to skupiska minerałów (jednego bądź wielu) narastające na ścianach pustek skalnych, tzw. miarolach. Pustki te mają zazwyczaj kształty nieregularne lub szczelinowate, wielkość waha się od kilku mm do kilku metrów (kawerny). Kryształy w druzach mają z reguły ładnie wykształcone ściany. Poszczególne minerały w szczotce krystalicznej mogą występować w postaci różnych skupień:

tabliczkowe - budujące je kryształy mają pokrój tabliczek (cienko-, grubo-tabliczkowe)
słupkowe - kryształy mają postać słupa (wyróżnia się grubo słupowe, krótko słupowe, cienko słupowe itp.)
pręcikowe - kryształy wykształcone w postaci bardzo cienkich słupów
igiełkowe - skupienie zbudowane z cienkich "igiełek" minerału
blaszkowe, łuseczkowe - kryształy w postaci cienkich blaszek
płytkowe - pośrednie między tabliczkowymi a blaszkowymi
promieniste, wachlarzowate, rozetowe - kryształy są ułożone promieniście
kuliste - kształt skupienia zbliżony do kulistego, często na przekroju skupienie ma wygląd skup. rozetkowego
sferolityczne - zewnętrzny wygląd - kulisty, w budowie wewnętrznej skupienia zauważa się ułożenie sferyczne kryształów jak i promieniste.
nerkowate, groniaste - skupienie zbudowane jak gdyby z wielu form kulistych przylegających do siebie, wewnętrzna budowa skupienia zazwyczaj jest promienista
naciekowe - w postaci nacieków, stalaktytów itp. 
szkieletowe - kryształy rosną zazwyczaj w 2 kierunkach tworzą cienką i "podziurawioną" strukturę, przypominającą niekiedy kratę

Geody - są to owalne lub kuliste pustki w skałach, na ścianach których narastają kryształy. Geody tworzą zazwyczaj różne odmiany kwarcu oraz chalcedon. Formy takie gdy są całkowicie wypełnione przez minerał/y bywają określane mianem buł, a często, zwłaszcza przy niewielki rozmiarach do kilku cm, migdałami. Takie formy są charakterystyczne dla skał wylewnych (bazalty, melafiry, porfiry itp.).

Dendryty - są to skupienia bardzo drobnych kryształów, które narastają na skałach cienką powłoką i kształtem przypominają różne formy roślinne.

Wykwity, formy krzaczaste - różnego rodzaju formy w postaci włóknistych wykwitów itp. Jest to charakterystyczny typ występowania wielu minerałów wtórnych, wietrzeniowych.

Konkrecje - są to skupienia minerałów tkwiące w skałach osadowych, tworzą zazwyczaj formy bulaste, koliste, nieregularne itp. Często niektóre konkrecje mają w środku pustki z kryształami (sferosyderyty). W przypadku niektórych minerałów wewnętrzna budowa konkrecji ma postać skupienia promienistego (np. konkrecje markasytowe, gipsowe).

Bliźniaki, zrosty bliźniacze - szczególna forma występowania minerałów - są to skupienie dwóch lub więcej osobników jednego minerału ułożonych względem siebie symetrycznie. Wyróżnia się bliźniaki zrosłe, czyli kryształy stykają się bokami, b. penetracyjne, czyli 2 kryształy "przenikają" się nawzajem, oraz polisyntetyczne, czyli zbudowane z wielu osobników. Odrębnym typem zrostów jest tzw. epitaksja czyli zrosty prawidłowe dwóch lub więcej minerałów.

Przykłady skupień minerałów: